Hierbij bieden wij u de jaarstukken over 2020 aan. De jaarrekening 2020 bedraagt € 91 miljoen en sluit met een positief resultaat van € 2,9 miljoen. Dit wordt vooral veroorzaakt door projecten die werden doorgeschoven vanwege corona. Corona betekende een andere manier van werken en vroeg om een andere verbinding met elkaar en met de samenleving. Door projecten niet of later uit te voeren gaven we vorig jaar minder geld uit. Tegelijkertijd hebben we te maken met stijgende kosten van de jeugdzorg en dalende bijdragen vanuit het rijk. Dat zorgt toch voor een structureel financieel tekort. Door te besparen op onze uitgaven houden we de financiën in Bronckhorst ook in de toekomst op orde.

Een uitzonderlijk jaar
Door corona was het een uitzonderlijk jaar met veel onzekerheid. Dat heeft invloed op de samenleving, maar ook op de gemeentelijke organisatie en financiën. We tuigden een gemeentelijke crisisorganisatie op om de crisis het hoofd te kunnen bieden. We kregen nieuwe taken en sprongen in op acute situaties. Door deze extra belasting kwam de reguliere dienstverlening onder druk te staan. Daarom moesten we ambities bijstellen. Enkele belangrijke gebeurtenissen en evenementen gingen niet door vanwege corona of kregen een andere invulling, zoals bijvoorbeeld 75 jaar vrijheid.

Om op de hoogte blijven van de impact op inwoners, ondernemers en samenleving als geheel, bleven we (online) in contact via het sociaal team, de accounthouders economie, de gebiedsambtenaren en combinatiefunctionarissen. We stonden ondernemers en verenigingen bij met raad en daad, zoals de nieuwe Tozo-regeling en de compensatie voor verenigingen. Onze organisatie moest omschakelen naar thuiswerken en verkiezingen organiseerden we anders vanwege corona.

De prioriteit lag bij het ondersteunen van de samenleving bij deze pandemie en crisis en daarvoor is het van belang dat de organistie vitaal blijft. De uitdagingen die er al lagen in combinatie met de voortdurende inzet die de crisis van ons vroeg leidde onder meer tot vertraging op het proces naar een Omgevingsprogramma, de aanpak ter voorkoming van en bestrijding van eenzaamheid en projecten van vitale kernen. Ook een aantal ontwikkeltrajecten binnen de organisatie kwam tot stilstand, zoals opgaven gestuurd werken, het versterken van de bedrijfsvoering, de doorontwikkeling van P&C-processen en de uitwerking van de communicatievisie. In hoofdstuk 1 is meer te lezen over de impact van corona op de gemeente in 2020.

Desondanks veel bereikt in 2020
We zijn er trots op hoe onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties samen door de crisis komen. Het is ons gelukt onder deze moeilijke omstandigheden met inwoners en ondernemers verder te werken aan de ambities uit ons coalitieprogramma. Ondanks corona hebben we op alle transities en speerpunten belangrijke stappen gezet:

• We werkten aan de voorbereiding van een nieuwe en efficiëntere inkoop van zorg en een andere werkwijze van het sociaal team als onderdeel van de transformatie van het sociaal domein
• De werkgroepen Vitale Kernen boekten een aantal mooie resultaten, zoals oplaadpunten voor e-bikes in Steenderen en de afsluiting van het parkeerterrein bij het oude gemeentehuis in Hengelo. We voerden verkeersonderzoeken uit en in de grote kernen werden plannen gemaakt voor herinrichting en verbetering van de openbare ruimte
• Er is extra inzet gepleegd op de inzet van de Klijnsmagelden, waardoor er meer mogelijk was voor e kinderen die een extra steuntje nodig hebben, zeker met de plotselinge noodzaak voor bijvoorbeeld extra digitale middelen
• We werkten aan de uitvoering van de routekaart voor de energietransitie en de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed. Inwoners ontvingen op aanvraag de ‘Op Morgen energie boxen’ en we ontwikkelden een energiedashboard. Regionaal werkten we samen in de ‘Regionale Energie Strategie Achterhoek’ om plannen te maken voor grootschalige energieopwekking. Deze plannen zorgden voor de nodige dynamiek in onze gemeente met voor- en tegenstanders van windenergie. Ook stelden we op basis van onderzoek een nieuw afval- en grondstoffenplan vast
• We sloten een samenwerkingsovereenkomst met Agro innovatiecentrum De Marke. De Marke bevordert als innovatiecentrum kringlooplandbouw, natuur inclusieve landbouwen precisielandbouw
• We werkten hard aan de woonvisie: 150 woningbouwinitiatieven werden goedgekeurd en er is gestart met de bouw van starterswoningen uit het Collectief Particulier Opdrachtgeverschap
• De voorbereidingen op de Omgevingswet leidde afgelopen jaar tot onder meer een startnotitie Omgevingsvisie
• De locatie voor het Kompaan College, de VO school in Vorden, werd bepaald. Hiermee kan het bestuur van de school aan de slag met het realiseren van het nieuwe schoolgebouw

In de programmaverantwoording lichten we al deze ontwikkelingen uitgebreider toe.

Sterke samenwerking
Bovenstaande resultaten bereikten we niet alleen. We werkten samen met onze samenleving en diverse partijen. We versterkten bijvoorbeeld de samenwerking via de Achterhoek Ambassadeurs, met andere gemeenten, het onderwijs en ondernemers in onze regio. In die samenwerking lanceerden we de Achterhoek Monitor, waarmee we beter kunnen volgen hoe het in de regio en in Bronckhorst gaat. Datagedreven werken vinden we belangrijk, daarom neemt Bronckhorst ook het voortouw in Datalab GO. Daarmee creëren we een gegevensbasis voor effectieve beleidsinterventies. Ook startten we gezamenlijke initiatieven als gevolg van de coronacrisis, zoals ‘groen is gaon’.

Bronckhorst 15 jaar

2020 was ook het jaar waarin de gemeente Bronckhorst 15 jaar bestond. We blikten terug, maar keken vooral vooruit om te bepalen welke investeringen nodig zijn voor een ondernemende en een duurzame vitale samenleving over 15 jaar. De demografische ontwikkelingen waar we mee te maken hebben vragen om aanpassingen van voorzieningen en onderwijs. We willen investeren in de samenleving, daar waar de energie zit en goede plannen ontstaan. We willen kwalitatief goede voorzieningen bieden die toekomstbestendig zijn en aansluiten op ontwikkelingen in onze samenleving. Die investeringen willen we doen op het gebied van sportaccommodaties, in de onderwijshuisvesting, in leefbaarheid in de kernen en het buitengebied en in herstructurering van onze industrieterreinen. In 2020 besloten we tot een investeringsagenda die de komende jaren meer vorm moeten krijgen.

Financieel beeld in 2020

In november 2019 hebben we u een begroting over 2020 aangeboden met een klein overschot (€ 5.000). In deze begroting is een ombuigingsopgave voor het sociaal domein opgenomen van € 1.520.000. Door ontwikkelingen in het jaar stellen we het beeld steeds bij en leggen de wijzigingen voor in de tussenrapportages.
Bekijken we het begrotingssaldo en de wijzigingen hierop in combinatie met de opgave in het sociaal domein dan zien we het volgende beeld:

(+= overschot; -= tekort)

Het jaar sluiten we af met een rekeningoverschot van € 2.924.000.

De ontwikkeling van het begrote tekort tot aan het rekeningoverschot is in onderstaande tabel te zien.

(+= overschot; -= tekort)

Opvallend zijn de stijgende kosten voor jeugdzorg, jeugdreclassering en hulp bij het huishouden onder meer veroorzaakt door de stijging van het aantal jeugdigen in GGZ-trajecten en de aanzuigende werking van het abonnementstarief. In de hogere baten van de algemene uitkering is opgenomen de compensatie voor corona van ca € 1 mln.
Een aanzienlijk deel van het rekeningoverschot wordt veroorzaakt door vertraging en latere uitvoer van projecten mede als gevolg van de coronapandemie. Bij de resultaatvoorstellen lichten we dit nader toe.

Uitgaven en inkomsten in vogelvlucht

In de infographic ziet u in vogelvlucht de inkomsten en uitgaven. De indeling is gericht op de meest herkenbare inkomstenbronnen en uitgaven. Onder de uitgaven van Bestuur is ook 'organisatie' opgenomen, dit betreft de overhead van onze gemeente.

Voorstellen voor resultaatbestemming

We stellen u voor het resultaat als volgt te bestemmen:

Bedragen x € 1

Toelichting resultaatbestemmingen

Bijdragen bovenwijkse voorzieningen
Voor bovenwijkse voorzieningen hebben we € 251.076 in rekening gebracht en € 16.014 besteed aan sloopsubsidies. Het saldo voegen we in overeenstemming met de verslaggevingsregels toe aan de hiervoor gevormde bestemmingsreserve.

Resultaat Sociaal domein
Over 2020 sluiten we het Sociaal domein af met een tekort van € 1.380.105 tegen een verwacht tekort van € 1.622.438. Dit resultaat brengen we ten laste van de bestemmingsreserve Sociaal domein.

Corona compensatie rijk en provincie
De gelden die wij ontvingen van provincie en rijk om de kosten van corona te op te vangen worden voor dit doel doorgeschoven naar 2021 omdat we ze nog niet besteed hebben.

Beschermd wonen
Met de verschuiving van de nieuwe inkoop naar het voorliggend veld is er een investering nodig in de lokale sociale infrastructuur. In samenwerking met de welzijns- en andere maatschappelijke organisaties richten we in de kernen een mogelijkheid in voor maatschappelijke opvang en dagbesteding, die raakt aan de groep die onder beschermd wonen valt.

Invoering wet inburgering en matschappelijke begeleiding statushouders
Via de algemene uitkering (meicirculaire 2020) kregen we structurele middelen beschikbaar voor de invoering van de Wet inburgering per 1 juli 2021 en incidentele middelen voor de maatschappelijke begeleiding van statushouders. Deze voor 2020 ontvangen gelden, respectievelijk € 72.090 en € 49.770 worden ingezet voor toekomstige kosten van de nieuwe wet.

Uitvoeringskosten Tozo
Er moeten extra administratieve werkzaamheden in het kader van Tozo-regeling uitgevoerd worden. We schatten dit in op 1,5 fte.

Armoedebestrijding jeugd
Op 7 november 2019 nam de gemeenteraad een motie en een amendement aan betreffende de inzet van de Klijnsmagelden. Deze gelden zijn hiermee specifiek gelabeld voor bestrijding van armoede onder kinderen; het geld mag alleen direct ten goede komen van een kind in armoede. HIervoor is een bestedingsplan opgesteld.

Aanpak dak- en thuisloosheid
Voor dit doel zijn in de septembercirculaire 2020 middelen beschikbaar gesteld via de algemene uitkering. De middelen zijn gelabeld en worden in 2021 besteed. Het project hiervoor wordt regionaal opgepakt.

Onderhoud bomen
Door wijziging van projectmedewerkers, stagnering als gevolg van corona (afstemming met belangenorganisaties) en bezwaren heeft de voorbereiding en uitvoering van het herstelplan bomen vertraging opgelopen. Aanbesteding heeft in juli 2020 plaatsgevonden, maar de eerste opdracht kon pas eind 2020 gegeven worden. Uitvoering vindt in voor- en najaar 2021 plaats.

Implementatie omgevingswet
Corona, de extra druk op de organisatie en het jaar uitstel van de wet maakte dat we planningen hebben aangepast in verschillende opdrachten. We zijn conservatief geweest met de uitgaven, omdat er nog veel werk voor ons ligt. Het resterende budget van 2020 wordt in 2021 ingezet. Het totale budget voor de omgevingswet verandert dus niet.

Voorbereiding VO Vorden
We hebben minder kosten gemaakt dan begroot doordat er vertraging is ontstaan in de besluitvorming o.a. door de coronamaatregelen. Voorbereidende activiteiten schuiven door naar 2021 met de bijbehorende kosten. Het gaat dan om: opstellen ruimtelijke uitgangspunten, opstellen stedenbouwkundig advies, taxatie- en verwervingskosten, advieskosten en mogelijk kosten voor projectleiding.

Verkeersaanpassingen Hummeloseweg
Samen met de provincie zijn we een proces begonnen om zowel de Hummeloseweg als de Dorpsstraat aan te pakken. Ons doel is de wegen verkeersluw te maken en daarmee de verkeersveiligheid en de leefbaarheid te verhogen. Wanneer uit dit proces blijkt dat er aanpassingen aan de Hummeloseweg gedaan moeten worden gebruiken we hiervoor dit budget. De verwachting is dat in 2021 een besluit genomen wordt over de mogelijke maatregelen .

Revitaliseren bedrijventerreinen
Onderzoeken lopen nog door in 2021 (bodem, flora- en fauna en asbestsanering inventariserend en destructief). Daarnaast verwachten we in 2021 nog kosten voor de afronding van het project en kosten uit quick scans herstructurering voor ’t Werkveld en Steenderen.

Subsidies afkoppelen verharding
In het Watertakenplan wordt ingezet op het afkoppelen van verharding en is de 'Subsidieregeling afkoppelen hemelwater gemeente Bronckhorst' ingesteld. Voor een bedrag van € 64.000 zijn in 2020 voorlopige toekenningen en aanvragen gedaan.

Beleidsvisie toerisme
In juni 2020 heeft uw raad besloten om eenmalig € 50.000 beschikbaar te stellen voor het nieuwe Recreatie &Toerisme beleid. We hebben dit nieuwe beleid vastgesteld. Nu wordt voorgesteld om extra middelen beschikbaar te houden voor de verdere uitwerking.

Voorbereiding uitvoeringsplan Bloemenbuurt Zelhem
Voorbereidingen voor uitvoeringsplan voor de Bloemenbuurt in Zelhem zijn gestart maar hebben vertraging opgelopen. In 2021 vervolgen we dit met inwonersparticipatie, een definitief ontwerp, de besteksfase en een aanbestedingsprocedure.

Vitale kernen
De voorbereidingen op de ontwikkelingen in diverse kernen hebben meer tijd gekost dan gepland. We willen een bedrag van € 345.000 bestemmen voor:

• een bijdrage van € 170.000 voor aanpassing de Strip (openbare ruimte centrum) te Hengelo,
• een bijdrage van € 100.000 voor Oltmanstraat te Steenderen (als onderdeel van de totale investering van € 1,3 miljoen) en
• een bijdrage entree Kulturhus Vorden voor maximaal € 75.000

Klimaat
We willen eenmalige middelen vanuit het rijk van oorspronkelijk € 200.000 overhevelen. We geven hiermee uitvoering aan een eerder collegebesluit rond warmtevisie voor programmaregisseur en procesbegeleider wijkaanpakken.

Vitaal buitengebied; erf-coaches
In de Regiodeal voor de Achterhoek is het programma Vitaal Buitengebied opgenomen, waarin doelstellingen staan om te komen tot een toekomstgericht erf. Het programma richt zich op het in gesprek komen met de bewoners van de erven in het buitengebied. Om in gesprek te komen wordt gebruik gemaakt van de inzet van erf-coaches.

Regeling reductie energieverbruik
Als gevolg van corona en de daaruit volgende coronamaatregelen zoals sluiting van winkels verwachten we dat in 2021 nog een groot deel van de inwoners gebruik gaat maken van de energiebesparende maatregelen (energieboxen). Hiervoor willen we de middelen blijven inzetten.

Rekenkamer
De kosten voor onderzoeken in 2020 zijn gunstig uitgevallen. Het resterende budget willen we overhevelen naar 2021. Hierdoor wordt het mogelijk om naast het onderzoek naar digitale veiligheid een extra onderzoek te starten naar de ontwikkeling van een dashboard of knoppenmodel binnen het sociaal domein.

Ontwikkeling Datagestuurd werken
Door corona is het realiseren en inrichten Datalab Go en Bronckhorst verder ontwikkelen in Datagestuurd werken vertraagd. In 2021 gaan we het Datalab GO realiseren. Bronckhorst is gastheer daarvoor. Daarvoor hebben we facilteiten nodig. Hierin leggen we verbinding met het omgevingslab en hybride/digitaal werken. We willen een ruimte inrichten die geschikt is voor een experimentele en digitale werkomgeving waarin hybride werken, werken met data, participatie en creatieve sessie mogelijk is met interne en externe partijen.

Incidentele dekking tekort
Het rekeningoverschot op het jaar 2020, na overige bestemmingen, willen we volledig inzetten voor het sluitend maken van de begroting 2021, het creëren van een buffer voor eventuele tegenvallers en fasering van lange termijnmaatregelen.

Burgemeester en wethouders van Bronckhorst