Maatschappelijke doelen

• Jeugdigen groeien gezond op in een veilige, vertrouwde omgeving en kunnen zich maximaal ontwikkelen, zodat ze opgroeien tot zelfredzame mensen.
• Mensen zitten fysiek en mentaal goed in hun vel, ze hebben veerkracht en voelen zich goed.
• Mensen wonen zelfstandig in een veilige en toegankelijke omgeving, indien nodig met ondersteuning.
• Mensen voelen zich thuis in hun stad of dorp en hebben een sociaal netwerk dat zich kenmerkt door wederkerigheid.
• Mensen participeren naar vermogen, werken aan hun ontwikkeling en leveren een maatschappelijke bijdrage aan hun omgeving.

Wat deden we in 2020 om de maatschappelijke doelen te bereiken?

Gezond en weerbaar, werken aan een onbezorgde jeugd (kader 1)

Maatschappelijk doel

• Jeugdigen groeien gezond op in een veilige vertrouwde omgeving en kunnen zich maximaal ontwikkelen, zodat ze opgroeien tot zelfredzame mensen.

Inleiding

Bij het kader Gezond en weerbaar, werken aan een onbezorgde jeugd, ligt de focus de komende jaren op de weerbaarheid van jeugdigen en jongeren en op jeugd in beweging.

Resultaten

1. We willen naar een gelijkblijvend of hoger percentage tevredenheid over de inzet van jeugdhulp en ondersteuning.
   Ons jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek onder cliënten jeugdhulp en Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (Wmo) wees uit dat de klanttevredenheid in 2019 is gestegen: 87% van de respondenten gaf aan dat de jeugdhulp naar tevredenheid plaatsvond (83% in 2018).
2. Het beroep op professionele jeugdhulp daalt naar 8% in 2022 en naar 5% op lange termijn.

Voortgang pilot In Huis Steungezinnen (IHS)

We deden ervaring op met de inzet van steungezinnen. Op basis van de ervaringen vormen Steungezinnen per 1 januari 2021 onderdeel van het (voorliggende) aanbod jeugdhulp.
Steungezinnen zijn vrijwilligers die zich inzetten om tijdelijk overbelaste gezinnen hulp en ondersteuning te bieden, zodat kinderen zich positief blijven ontwikkelingen. Steungezinnen dragen bij aan het versterken van het netwerk rondom een gezin, waardoor zij minder snel een beroep doen op professionale jeugdhulp.

Versterken pleegzorg.
Om de pleegzorg te versterken stelden we een vast aanspreekpunt en vraagbaak aan, voor bestaande pleegouders en ouders die overwegen pleegouder te worden. Ook startten we een besloten Facebookgroep voor pleegouders. Zij wisselen hier onderling ervaringen uit. Verder vroegen we aandacht voor het belang van pleegzorg via de landelijke actie 'Doneer je schoolhek' en een gerichte wervingsactie voor pleegouders via Facebook. Als blijk van waardering stuurden we bestaande pleegouders een attentie.

Voortgang Pilot Jeugd POH/SOH
We evalueerden de inzet van praktijkondersteuners jeugd GGZ bij huisartsen. Op basis van de evaluatie besloten we de pilot uit te werken naar een structurele werkwijze, die vanaf 2022 ingaat. Bij de uitwerking van de structurele werkwijze betrekken we de huisartsen, zorgaanbieder en zorgverzekeraar.

De belangrijkste resultaten uit de pilot zijn:

• minder en gerichter verwijzingen naar de 2e lijns zorg;
• snelle en adequate hulpverlening;
• verbeterde samenwerking tussen professionals;
• tevredenheid van jeugdigen en ouders en professionals;
• besparing op basis- en specialistische GGZ, maar ook kwalitatieve winst.

De deelname van kinderen aan sport- en cultuuractiviteiten stijgt.
Om ondanks het coronavirus toch actief te blijven, organiseerden de combinatiefunctionarissen naschoolse sportuurtjes. Er was veel belangstelling voor. De zomerspelen boden ook een aantrekkelijk alternatief voor de jeugd. In het najaar vond op een aantal scholen de motoriekscan plaats. Hier deden zo'n 550 kinderen aan mee. De resultaten vormden input voor een beter beweegaanbod op school, dat zich toespitst op het kind. Onze combinatiefunctionarissen ondersteunden de scholen hierbij.

Ook draagt de uitvoering van de Rijkere visie op Onderwijs bij aan de deelname van kinderen aan sport- en cultuuractiviteiten. Hierover vertellen we meer in deelprogramma 2B.

Sportagenda
Sport speelt een belangrijke rol met het oog op leefbaarheid en gezondheid. We stelden een concept sportagenda vast. Deze werken we in 2021 verder uit. Samen met verenigingen en organisaties bepalen we wat er nodig is voor een toekomstbestendig en duurzaam sportlandschap. We maken onderscheid in activiteiten en organisatie enerzijds en de velden, terreinen en accommodaties anderzijds. Het Beleidskader Sociaal Domein vormt hiervoor mede het uitgangspunt.

Corona
De effecten van het coronavirus waren zichtbaar in het aantal aanvragen voor jeugdhulp. Tijdens de eerste lockdownperiode zagen we het aantal aanvragen voor jeugdhulp afnemen, ten opzichte van dezelfde periode in 2019. In de laatste maanden van 2020 zagen we een toename van het aantal nieuwe aanvragen.
De GGD Noord- en Oost-Gelderland onderzocht de impact van het coronavirus op het welbevinden van de bevolking. Het blijkt dat met name jongvolwassenen (18 - 27 jaar) meer angst, stress en eenzaamheid ervaren. Hoe het met de groep onder de 18 jaar is, blijkt niet uit dit onderzoek. De kans is groot dat dit ook bij deze groep speelt. De verwachting is dat het coronavirus ook in 2021 gevolgen heeft voor de vraag naar jeugdhulp.

Vitaal ouder worden, nu en in de toekomst (kader 2)

Maatschappelijk doel

• Mensen zitten fysiek en mentaal goed in hun vel, ze hebben veerkracht en voelen zich goed.

Inleiding

We willen dat inwoners van de gemeente Bronckhorst zo vitaal (als) mogelijk blijven. Er is volop aandacht voor een gezonde leefstijl, het zorg dragen voor elkaar, optimaal gebruik maken van de eigen kracht, sociale netwerken en slimme technologie. Samen dragen we zorg voor een veilige en levensloopbestendige toekomst voor onze inwoners. We zetten in op vroegsignalering. We dragen met elkaar zorg voor de kwaliteit van leven voor inwoners waarbij er geen verbetering haalbaar is in de gezondheidssituatie.

Resultaten

1. De vraag naar ondersteuning en zorg vanuit ouderen is gestabiliseerd.
   Op verschillende manieren stimuleren we een gezonde leefstijl. Zo komen inwoners met overgewicht in aanmerking voor een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI), via de zorgverzekering. Dit gaat niet ten koste van het eigen risico. Onze beweegmakelaar zorgt voor de toeleiding naar het sport- en beweegaanbod. Ruim 250 personen namen deel aan een GLI.
   
   Ook in landelijk en regionaal verband werken we samen aan een gezonde leefstijl. Regionaal zetten we ons in voor een rookvrije generatie. Met ons alcoholmatigingsproject sluiten we aan bij regionale en landelijke campagnes. Beide projecten stonden het afgelopen jaar op een laag pitje vanwege het coronavirus, mede doordat er weinig tot geen evenementen werden georganiseerd.
    
2. De ervaren eenzaamheid is in kaart gebracht en op basis hiervan stellen we prioriteiten in de aanpak vast.
   Het voorkomen en (vroeg)signaleren van eenzaamheid en somberheid was het afgelopen jaar extra belangrijk. De gevolgen van het coronavirus op het welbevinden van inwoners werd onderzocht door de GGD Noord- en Oost Gelderland. Naarmate de lockdown langer duurde, namen gevoelens van eenzaamheid en somberheid toe. Door het ontbreken van fysieke activiteiten kwam de digitalisering verder op gang. Het bleek een goed middel om contact te houden en zorg op afstand te bieden. Onze sociaal consulenten zochten digitaal en telefonisch contact met inwoners met een hulpvraag en hun mantelzorger(s). Ook de combinatiefunctionarissen bleven in contact met inwoners, door activiteiten te organiseren die pasten binnen de coronamaatregelen.
    
3. Invoering Dementievriendelijke Gemeente (Alzheimer Nederland).
   We maakten een uitvoeringsplan om toe te werken naar een dementievriendelijke gemeente. Dit deden we samen met het Kennisnetwerk Kwetsbare Ouderen West Achterhoek, het Netwerk Dementie Oost Achterhoek en Alzheimer Nederland. Vanuit de dagelijkse praktijk verrijkten onder andere mantelzorgers, case- en trajectbegeleiders, wijkverpleegkundigen sociaal consulenten het plan. Vanwege het coronavirus stelden we prioriteiten in de uitvoering van het plan. Niet alles was mogelijk. Wat wel mogelijk was: een online Alzheimercafé, vroegsignalering en integrale samenwerking van onder andere sociaal consulenten, wijkverpleegkundigen en traject- en casemanagers.

Bronckhorst inclusief (kader 3)

Maatschappelijk doel

• Mensen wonen zelfstandig in een veilige en toegankelijke omgeving, indien nodig met ondersteuning.
• Mensen participeren naar vermogen, werken aan hun ontwikkeling en leveren een maatschappelijke bijdrage aan hun omgeving.

Inleiding

We willen een inclusieve gemeente zijn door uitvoering te geven aan het VN-verdrag, verdere invulling van de regenbooggemeente en gelijkwaardigheid via werk via ‘Iedereen op de werkvloer’. Met hierin een uitvoeringsprogramma WSW en focus op de participatie en integratie van statushouders.

Resultaten

1. We pakken minimaal 1 knelpunt op, op basis van de lokale inclusieve agenda.
   We stelden een Lokale Inclusie Agenda 2021 op, ter uitvoering van het VN Verdrag Handicap. Op basis van deze agenda pakten we een aantal knelpunten op om de inclusie in onze gemeente te verbeteren. We keken naar mogelijkheden om dagelijkse werkzaamheden meer inclusief te maken. We gaven enkele ondernemers praktische tips voor het meer inclusiever maken van hun onderneming. Verder werkten we aan een bewustwordingscampagne over inclusie bij inwoners, zoals aandacht voor het vrijhouden van het trottoir of begrip bij een 'onzichtbare' beperking. We lanceren de campagne in 2021.
    
2. We voeren zelf de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) uit.
   Per 1 januari 2020 voeren we zoveel mogelijk eigen regie over de WSW. De overgang van de WSW-medewerkers, die van Delta afkomstig zijn, rondden we af. Alle deelnemers kregen een overeenkomst van de gemeente Bronckhorst, een werkplek en begeleiding op maat.
   Van de medewekers afkomstig van Laborijn kregen we informatie om de individuele begeleiding vorm te geven. Via de sociaal consulenten en het Werkgeversservicepunt hielden we goed contact met de werkgevers. Op deze manier organiseerden we de begeleiding en ondersteuning die nodig is voor medewerkers en werkgevers.
   Om een zorgvuldige afbouw van de gemeenschappelijke regeling Delta te waarborgen, maakten we een liquidatieplan. Dit plan voerden we vrijwel geheel uit, zodat in 2021 de gemeenschappelijk regeling opgeheven kan worden.
   
   Meer WSW-gerechtigden hadden passend werk, aansluitend bij de loonwaarden en mogelijkheden. Met 97% is dit hoger dan de beoogde doelstelling.
   Daarnaast werkten 77,5% van WSW gerechtigden bij een bedrijf in de private sector.
    
3. We weten welke organisaties in Bronckhorst een cliënt vanuit de Participatiewet in dienst hebben.
    We voerden met elke cliënt die een uitkering aanvraagt een individueel gesprek om te bepalen wat er nodig is om op korte termijn weer te participeren in de samenleving. Zoals in de vorm van scholing- en werktrajecten, waaronder de Werkcarrousel Bronckhorst. In vergelijking met soortgelijke gemeenten was er in Bronckhorst een groot percentage uitkeringsgerechtigden (parttime) aan het werk. Van de parttimers bleek dat niet iedereen meer uren kon gaan werken. Alle organisaties die een cliënt vanuit de Participatiewet in dienst hebben zijn bekend bij de sociaal consulent of accountmanager en samen bekeken ze de mogelijkheden voor urenuitbreiding. Soms waren er psychische- of lichamelijke beperkingen die uitbreiding van uren niet mogelijk maakte, in andere gevallen kon de huidige werkgever niet altijd een uitbreiding van uren bieden. Voor de laatstgenoemde gevallen gaan we op zoek naar een andere werkplek. De coronacrisis had nauwelijks effect op de beschikbaarheid van werkplekken.
    
4. We leggen de focus op de participatie en integratie van statushouders.
   In de huidige Wet inburgering (WI) voert de statushouder de regie op zijn inburgeringsproces. Mensen met een vluchtelingachtergrond bleken niet altijd goed in staat om zelf regie te voeren over hun traject door gebrek aan taal en kennis van de Nederlandse maatschappij. Vanaf 2022 geldt een nieuwe WI met een grotere regierol voor gemeenten. Ter voorbereiding op deze nieuwe wet deden we ervaringen op met de projecten Buddy to Buddy en Powervrouwen. In 2021 bereiden we ons verder voor op deze nieuwe wetgeving.
   
   Buddy to buddy
   In samenwerking met Stichting Buddy to Buddy hielpen we statushouders uit een isolement te komen. We waren bij de start de eerste plattelandsgemeente die met het project begon. In korte tijd waren er 30 succesvolle buddykoppels. De buddy's helpen de statushouders in de ontdekkingstocht naar een nieuw bestaan. Het verrijkt zowel het leven van de statushouder als die van de buddy. Ondanks dat het coronavirus het ontmoeten van anderen soms bemoeilijkt, bleek uit de evaluatie dat statushouders hun netwerk daadwerkelijk vergroten door de inzet van het project. Om die reden startten we een tweede projectperiode.
    

Pilot Powervrouwen

We zagen dat vrouwelijke statushouders vaker achter blijven in het integratie- en (arbeids)participatieproces. Om hen beter te laten inburgeren draaiden we samen met de gemeente Berkelland een landelijke pilot. De vrouwen worden zowel individueel (met een jobcoach) als samen (via wekelijkse groepslessen) begeleidt. Er is aandacht voor relevante thema's met gevoel voor verschillende culturele achtergronden. De vrouwen leren samen, doen samen ervaringen op en bouwen vriendschap met elkaar op. Voormalig inburgeraars helpen als informele tolk. Er deden 30 vrouwen mee aan de pilot. 11 vrouwen vonden een baan of volgen een opleiding. De overige deelnemers lopen stage of doen vrijwilligerswerk. We onderzoeken de mogelijkheden om de pilot om te zetten naar een structurele werkwijze.

Zo doen we dat; samenredzaamheid in de kernen (kader 4)

Maatschappelijk doel

• Mensen voelen zich thuis in hun stad of dorp en hebben een sociaal netwerk dat zich kenmerkt door wederkerigheid.

Inleiding

Bij samenredzaamheid in de kernen ligt de focus op normalisering van ondersteuning en hulp voor jeugd en volwassenen, en op Noaberschap nieuwe stijl. Het versterken van de samenleving vanuit kleine verbanden, die nieuwe manieren vinden om samen te wonen, te leven en waar nodig en mogelijk, elkaar te steunen. Een hernieuwde kennismaking met de buurt of met inwoners met een vergelijkbare opgave. Mantelzorgers vervullen een belangrijke rol. Mantelzorgers voelen zich gezien en gehoord en kunnen zo hun taak volhouden.

De stap van professionele zorg naar informele zorg wordt kleiner en van formele afspraken over tijdsbesteding gaan we naar resultaten op behoefte. We realiseren ons dat dit niet eenvoudig is, zowel voor aanbieders van zorg als voor ons als gemeente. Deze ontwikkeling zien we echter wel als noodzakelijk om de omslag te maken naar een duurzaam sociale samenleving.

Resultaten

1. Jonge mantelzorgers in Bronckhorst voelen zich gesteund en krijgen de ondersteuning die hun taak verlicht.
   De ondersteuning van onze mantelzorgers heeft hoge prioriteit. Mede vanwege het coronavirus werd een groot beroep op hen gedaan. Onze sociaal consulenten hielden digitaal en telefonisch contact met mantelzorgers. De sociaal consulenten vroegen of mantelzorgers ondersteuning nodig hadden. Bij een enkeling was extra ondersteuning nodig, maar de meesten waren geholpen met een luisterend oor.
   
   De gemeenten Leiden en Bronckhorst rondden in 2020 een verbetertraject jonge mantelzorgers af in samenwerking met Movisie (in het kader van het 'Doen wat werkt' dossier). Met jonge mantelzorgers, onderwijs, jongerenwerk, sociaal consulenten, praktijkondersteuners huisarts en beleidsmedewerker werkten we aan het beter in beeld krijgen en bereiken van jonge mantelzorgers. Hierdoor kregen we meer zicht op de ondersteuningsbehoefte van deze doelgroep. We benutten de inbreng, kennis en wetenschap van professionals en jonge mantelzorgers zelf. De uitkomsten deelden we in de landelijke databank 'effectieve sociale interventies'.
   
   Om bewustwording te creëren nam de jeugdburgemeester samen met wethouder Blaauw een filmpje op. We waardeerden onze mantelzorgers met een presentje en gingen met een groep jonge mantelzorgers naar het zwembad. Een aantal activiteiten kon vanwege het coronavirus niet doorgaan. We registreerden 38 jonge mantelzorgers, die we zo in de toekomst beter bereiken. We introduceerden de website Jonge mantelzorgers.

Iedereen een stevige basis; bestrijding en voorkoming armoede (kader 5) 

Maatschappelijk doel

• Mensen participeren naar vermogen, werken aan hun ontwikkeling en leveren een maatschappelijke bijdrage aan hun omgeving.

Inleiding

Meedoen is van groot belang voor de ontplooiing van ieder individu. We ondersteunen inwoners, die dit nodig hebben, met het ontwikkelen van vaardigheden. Zodat ze werk kunnen vinden waardoor ze in hun inkomen kunnen voorzien en zo economisch zelfredzaam worden. Ook bemiddelen we hen naar betaald werk, stimuleren we het behalen van een startkwalificatie, pakken huiselijk geweld aan, voorkomen we problematische schulden en maken energiebesparing beter betaalbaar voor lage inkomens. Hierdoor voorkomen we sociaal isolement, structurele armoede en escalatie/stapeling van problemen.

Resultaten

1. Meer mensen in uitkeringssituatie vinden werk of nemen deel aan een traject gericht op het vinden van regulier werk.
   We zagen een stijging van het aantal mensen dat instroomt in een uitkeringssituatie. Minder mensen stroomden uit. Meer mensen namen, vanuit een uitkeringssituatie, deel aan een leer- werktraject met uitzicht op regulier werk.
   De Werkcarrousel Bronckhorst droeg bij aan het vinden van werk voor uitkeringsgerechtigden. Dit leer-werkcentrum ontwikkelde zich naar verwachting en gaf de deelnemers de begeleiding die zij nodig hadden om door te stromen naar een betaalde baan of opleiding. Ondanks de gevolgen van het coronavirus wisten tien uitkeringsgerechtigden via de Werkcarrousel Bronckhorst werk te vinden.
    
2. In 2023 is het percentage inwoners met problematische schulden of een groot risico daarop gedaald van 20% naar 10%.
   De gemiddelde schuld steeg, van € 23.000 in 2019 naar € 30.000 in 2020, op het moment dat mensen zich melden bij de Stadsbank. We verwachten dat het coronavirus hier een rol bij speelt. Het incassobeleid bij schuldeisers versoepelde door het coronavirus, waardoor mensen later in beeld komen bij de schuldhulpverlening.
   We versterkten het netwerk schuldhulpverlening verder met de werkwijze 'Vroeg er op af'.
   Inzet Klijnsmagelden
   Samen met kinderen ontwikkelden we een pakket met voorzieningen voor kinderen in armoede. Het kindpakket bestaat bijvoorbeeld uit de aanschaf van een laptop, schoolspullen, een dagje uit en kledingpakketten. Tijdens de eerste sluiting van het onderwijs zochten we actief de samenwerking met de scholen op om ervoor te zorgen dat thuisonderwijs voor elk kind toegankelijk was.
    
3. We ondersteunen inwoners, die dit nodig hebben, met het ontwikkelen van vaardigheden.
   We ondersteunen inwoners op verschillende manieren met het ontwikkelen van vaardigheden die bijdragen aan het participeren in onze samenleving. Dit doen we bijvoorbeeld in de Werkcarrousel Bronckhorst. Deelnemers krijgen basale werknemersvaardigheden aangeleerd, leren de taal op de werkvloer en nemen deel aan andere trainingen.
   
   Op basis van het regioplan 'Laaggeletterdheid' richten we ons op het bestrijden van laaggeletterdheid, onder andere via het programma 'Tel mee met Taal'. We zien dat met name statushouders die de inburgering afronden aan een taaltraject deelnemen. We zetten in om ook inwoners met Nederlands als moedertaal aan een taaltraject te laten deelnemen. Via het project 'Klasse' creëren we voor deze inwoners een laagdrempelig informeel aanbod, waarbij zij later mogelijk overstappen op een formeel taaltraject. We legden bij de aanpak van laaggeletterdheid verbinding met verschillende onderdelen van het sociaal domein. Hierdoor volgen mensen een meer passend ontwikkeltraject.
    

Indicatoren

Lokale indicatoren

Gegevens overgenomen van www.waarstaatjegemeente.nl stand d.d. 01-02-2021

Gegevens overgenomen van www.waarstaatjegemeente.nl stand d.d. 01-02-2021

Gegevens overgenomen van www.waarstaatjegemeente.nl stand d.d.01-02-2021

Risico's