Bijlage risico-impactanalyse corona

Coronarisico's verdeeld naar de CPB scenario's (> €100.000)

CPB hanteerde in de Novemberraming 2 scenario's: basisraming en tweede golf. Eind 2020 concludeerden we dat er sprake is van een tweede golf en hebben we de basisraming laten vervallen.

Risico's met een max. fin. gevolg van > €100.000:

Oorzaak

Risicogebeurtenis

Beheersmaatregelen

Gevolg

Kans

Effect (min)

Effect (max)

Algemeen Wat zijn algemene risico's?

Extern - Het uitbreken van een pandemie, heeft het Rijk veel incidentele uitgaven i.v.m. Corona en moet het Rijk op termijn bezuinigen

Het Rijk gaat (op termijn) korten op de algemene uitkering.

Positie innemen richting het Rijk: P10 in stelling brengen, optrekken met andere Achterhoekse gemeenten en VNG in positie brengen
Zorgen voor bewustwording bij college en raad via o.a. risicomanagement en tussenrapportages.
Eigen regie op €: bezuinigingsmogelijkheden uit eerdere acties in beeld houden, opgaven scherp uitwerken, zodat we heldere keuzes kunnen voorleggen, denk strategisch in de toekomst en plan nu al maatregelen om minder geld uit te geven/efficiëntie vergroten.

Financieel - Onze gemeente moet gaan bezuinigen.

75%

-

1.000.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, heeft het Rijk toegezegd de kosten van Corona te vergoeden. Onduidelijk is veelal welke kosten, op welke wijze en wanneer vergoed worden.

Het rijk de extra kosten, veroorzaakt door Corona, niet (of maar deels) compenseert en buiten het trap-op systeem plaatst.

Tot op heden hebben we compensatie ontvangen. Onzeker blijft hoe dit vanaf 2021 plaatsvindt.

Beperk kosten en zoek dekkingsmogelijkheden: bij ieder collegebesluit waar middelen mee gemoeid zijn opnemen als kanttekening en effecten in beeld houden, kristische afwegingen maken wat echt noodzakelijk en wat vrije keuze is: waar nodig bestuurlijke keuze, extra kosten zoveel als mogelijk beperken. Kijken naar subsidiemogelijkheden en efficiëntere werkwijzen toepassen wat leidt tot kostenreductie.
Zorg voor inzicht: hou uren bij en reserveer geld, kosten van corona in beeld brengen en houden.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.

75%

-

250.000

Bedrijfsvoering Welke risico's doen zich voor in de bedrijfsvoering van de gemeentelijke organisaties?

Extern - Het uitbreken van een pandemie, ontstaat er een piek in het ziekteverzuim. Daarnaast heeft het langdurig thuiswerken een negatief effect op de mentale weerbaarheid met overbelasting of burn-out tot gevolg.

Verminderde inzet personeel en wegvallen cruciale rollen/functies binnen de clusters (moeilijk vervangbaar ivm specifieke kennis/vaardigheden).

Ter voorkoming van besmetting: er wordt zoveel mogelijk thuisgewerkt comform de richtlijnen vanuit het Rijk. Extra schoonmaak vindt plaats, maatregelen op kantoor zijn genomen om besmetting te voorkomen.
Ter voorkoming van de negatieve effecten van de werksituatie wordt het reguliere verzuimbeleid gecontinueerd (o.a. care2work), wordt contact onderhouden met mensen op afstand, worden mensen (gedeeltelijk) vergoed om aanpassingen te doen in de fysieke werksituatie, krijgen medewerkers de gelegenheid om op kantoor te werken wanneer de privésitatie hierom vraagt. Tot nu toe heeft dit een laag ziekteverzuim tot gevolg.
 

Financieel - Er extra middelen moeten worden ingezet voor het treffen van extra inhuur;
Niet financieel - Als veel personeel ziek wordt komt de continuïteit (en op langer termijn het behalen van doelstellingen) in gevaar.

50%

100.000

350.000

Oorzaak

Risicogebeurtenis

Beheersmaatregelen

Gevolg

Kans

Effect (min)

Effect (max)

Extern - Het uitbreken van een pandemie en de maatregelen van de overheid.

Er extra voorzieningen intern (bijv. schoonmaak en desinfecteren gebouw) en voor het thuiswerken moeten worden getroffen. Deze voorzieningen zullen in de toekomst worden uitgebreid om thuiswerken "arboproof" te maken.

Verschillende maatregelen zijn al getroffen en hebben wij betaald uit de compensatie van het Rijk. Onzeker blijft nog de noodzakelijke maatregelen in de toekomst en of deze vergoed gaan worden (vanaf 2021).

Bedrijfscontinuïtsplan inzetten.

Financieel - Er extra middelen moeten worden ingezet voor het treffen van maatregelen.

50%

-

150.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, leidt tot uitval van personeel bij tegenpartijen.

Contractuele verplichtingen van leveranciers en andere tegenpartijen niet worden nagekomen wegens bijvoorbeeld ziekte van werknemers kunnen financiële tekorten ontstaan of komen onze doelstellingen in gevaar. Bijvoorbeeld het ophalen en verwerken van afval.

Inventariseren waar grootste verplichten zitten en kans op niet nakomen, contractuele verplichtingen inzichtelijk maken en houden zodat snel gehandeld kan worden bij niet nakoming. Proactief leverancier benaderen om eventueel afspraken te herzien. Consequenties van niet nakomen in beeld brengen: wie of wat heeft daar schade van en welke oplossingen zijn daarvoor nodig (en wat zijn daar de kosten van). Nagaan verzekeringen, wat is wel en niet gedekt. Ruimte voor maatwerk in betalingstermijnen.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.
Niet-financieel - Activiteiten worden niet of later uitgevoerd.

75%

-

100.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, leidt tot een economische recessie waardoor financiële problemen ontstaan.

Faillissement/ surseance/ financiële tegenvallers bij contractpartijen (leveranciers, afnemers).

Inventariseren waar grootste verplichten zitten en kans op niet nakomen, contractuele verplichtingen inzichtelijk maken en houden zodat snel gehandeld kan worden bij niet nakoming. Proactief leverancier benaderen om eventueel afspraken te herzien. Consequenties van niet nakomen in beeld brengen: wie of wat heeft daar schade van en welke oplossingen zijn daarvoor nodig (en wat zijn daar de kosten van). Nagaan verzekeringen, wat is wel en niet gedekt. Ruimte voor maatwerk in betalingstermijnen.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan. Niet-financieel - Doelstellingen komen in gevaar.

75%

-

250.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, wordt er meer gewerkt op afstand, gebruik gemaakt van nieuwe digitale tools voor o.a. vergaderen en minder bewust omgegaan met systemen en informatie.

Er meer ruimte voor ondermijnende criminaliteit en extra cybersecurity incidenten ontstaat. Daarnaast een toenemende kans op datalekken.

Bewust zijn op afstand vergroten.
Waarschuwingen delen van concrete gevaren.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.
Niet financieel - informatie wordt gedeeld met derden die daarvoor niet bestemd is.

75%

-

100.000

Fysiek Domein Welke risico's doen zich voor in het fysieke domein?

Extern - Het uitbreken van een pandemie, ontstaat een economische recessie waarbij mensen financieel voor uitdagingen komen te staan.

Minder inkomsten worden gegenereerd: (on)inbaarheid van gemeentelijke belastingen retributies, OZB, drinkwater, riool, toeristen- &
forensenbelasting.

Op dit moment zien we dat we gecompenseerd zijn vanuit het Rijk voor de gederfde opbrengsten toeristenbelasting 2020. Onzeker blijft hoe de inkomsten zich in de toekomst (met corona) ontwikkelen, voornamelijk vanaf 2021.

Stimuleren van regelingen, uitstel verlenen van betaling.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.

75%

50.000

250.000

Oorzaak

Risicogebeurtenis

Beheersmaatregelen

Gevolg

Kans

Effect (min)

Effect (max)

Extern - Het uitbreken van een pandemie.

De gemeente moet extra (crisis nood-) maatregelen en voorzieningen treffen voor inwoners en niet-inwoners van Bronckhorst.

Verschillende maatregelen zijn al getroffen en hebben wij betaald uit de compensatie van het Rijk. Onzeker blijft nog de noodzakelijke maatregelen in de toekomst en of deze vanaf 2021 vergoed gaan worden.

Communicatie richting inwoners over de genomen maatregelen.

Financieel - Extra budget benodigd is voor het treffen van de juiste maatregelen en het opbouwen van tijdelijke voorzieningen.;
Niet financieel - Het niet tijdig treffen van de juiste voorzieningen kan leiden tot onrust.

25%

-

150.000

Sociaal Domein/gesubsidieerde instellingen (incl. sport en cultuur)
Welke risico's doen zich voor in het sociaal domein?

Extern - Het uitbreken van een pandemie, moeten prioriteiten worden bijgesteld door verschillende partijen.

De transformatie in het sociaal domein wordt niet of niet tijdig gerealiseerd (effecten beleidskader).

We hebben geconstateerd dat dit risico zich al heeft gemanifesteerd voor wat betreft het inkooptraject. Hierop hebben we in de 2e tussenrapportage en de begroting informatie opgenomen. Ondanks dat we nu zaken scherp in beeld houden en snel proberen bij te sturen, blijft de transformatie veel omvattend en kennen we veel afhankelijkheden (derde partijen qua contacten en overleggen). Hierdoor blijft de kans op dit risico in de toekomst.

Stevige monitoring en communicatie over ontwikkelingen transformatie.
Voorzieningenniveau: voorbereiden stoppen niet-effectieve interventies, meer inzet digitale mogelijkheden bij voorzieningen en ondersteuning, heldere bestuurlijke keuzes vragen over voorzieningenniveau. Bieden leerpunten uit Corona kansen voor besparingen.
Zorgaanbieders: blijven we binnen regionale afspraken m.b.t. zorgniveau of kiezen we eigen lijn. Afspraken met zorgaanbieders voorbereiden waar vertraging is opgelopen. Zorg mogelijk via gesloten contracten.
Leerpunten corona: Inspelen op factoren die geleid hebben tot een dalende vraag van zorg tijdens corona. Bekijken of corona meer leerpunten voor besparing heeft gebracht. Bijsturen o.b.v. uitkomsten uit evaluatie sociale teams m.b.t. toegang. De aanbesteding jeugd en WMO wordt uitgesteld naar 2022.
 

Niet Financieel - Dit kan leiden tot regionale imagoschade

75%

-

1.000.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, ontstaat een economische recessie met mogelijke ontslagen en faillissementen.

Sterke instroom en vertraagde uitstroom bijstandsgerechtigden (Participatiewet).
 

Stimuleren van regelingen.
Uitstel verlenen van betaling.
Inzet/hulp van accountmanagers richting ondernemers.
Meer formatieve inzet in werkgeverservicepunt (WSP) en sturing op rol WSP (meer ondersteuning werkgevers)
Meer inzet voor uitvoering Participatiewet vanuit sociale teams (generalisten in de teams).
Blijven aansluiting zoeken vraag en aanbod vanuit regionale arbeidsmarkt.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.

50%

100.000

600.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, neemt de vraag naar (acute) zorg toe. Het gaat hierbij om o.a. toename van:
- jeugdzorg (o.a. escalatie);
- ondersteuning eenzaamheid, depressie en echtscheidingen;
- meer meldingen "Veilig Thuis".
 

Er budgetoverschrijdingen komen op de budgetten in de gezondheidszorg, WMO, jeugdzorg en acute zorg. Het gaat hier vaak om "open einde" regelingen.

Extra contacten met de doelgroep
Vanuit het Rijk is een hulplijn aangeboden (mensen worden door reclame hierover geïnformeerd).

Voorzieningenniveau: voorbereiden stoppen niet-effectieve interventies, meer inzet digitale mogelijkheden bij voorzieningen en ondersteuning, heldere bestuurlijke keuzes vragen over voorzieningenniveau. Bieden leerpunten uit Corona kansen voor besparingen (voorbeelden minder zorgvraag, afname zelfdoding, e.d.)

Zorgaanbieders: blijven we binnen regionale afspraken m.b.t. zorgniveau of kiezen we eigen lijn.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan binnen het Sociaal Domein.

75%

250.000

1.000.000

Oorzaak

Risicogebeurtenis

Beheersmaatregelen

Gevolg

Kans

Effect (min)

Effect (max)

Extern - Het uitbreken van een pandemie en de maatregelen van de overheid.

Er minder huurinkomsten zijn van sportaccommodaties en gesubsidieerde instellingen.

Ondanks de mogelijkheden voor uitstel van betaling en kwijtschelding, blijft dit risico bestaan op de langere termijn.

Uitstel voor betaling is verleend. Gemeentelijke binnensportaccommodaties hebben kwijtschelding krijgen voor max. 3 maanden huur.
 

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.

40%

-

250.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, leidt tot een economische recessie met mogelijke faillissementen.

Onder de TOZO vallende verstrekte kredieten niet of niet volledig worden terugbetaald.

Stimuleren van regelingen, uitstel verlenen van betaling.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.

20%

-

644.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, moeten prioriteiten worden bijgesteld bij instellingen en worden er door de maatregelen geen inkomsten gegeneerd.
 

(Gesubsidieerde) instellingen niet aan hun betalings- en prestatieverplichtingen kunnen voldoen. Eventueel kan dit leiden tot faillissement/surseance (welzijn, cultuur, sport)

Goede informele contacten met partijen om signalen die hierop wijzen tijdig te krijgen, provinciale subsidie gebruiken voor contacten met lokale partners (helpen met andere regelingen) en directe ondersteuning financieel, afspraken monitoren, inventariseren waar grootste verplichten zitten en kans op niet nakomen, consequenties van niet nakomen in beeld: wie of wat heeft daar schade van en welke oplossingen zijn daarvoor nodig (en wat zijn daar de kosten van). Vaststelling subsidie vindt plaats naar redelijkheid en billijkheid.

Financieel - Er extra bijdragen worden gevraagd of subsidieaanvragen kunnen komen.
Niet-financieel - Activiteiten niet worden of later worden uitgevoerd; verantwoording (en daarmee de vaststelling) kan pas later plaatsvinden.

75%

50.000

250.000

Oorzaak

Risicogebeurtenis

Beheersmaatregelen

Gevolg

Kans

Effect (min)

Effect (max)

Extern - Het uitbreken van een pandemie en de maatregelen van de overheid.

(Zorg)aanbieders bepaalde activiteiten op lager pitje zetten/ dan wel tijdelijk stoppen (bijvoorbeeld de dagopvang).

Tijdig in gesprek gaan met de (gesubsidieerde) instellingen over prestatieafspraken. Voorzieningenniveau: voorbereiden stoppen niet-effectieve interventies, meer inzet digitale mogelijkheden bij voorzieningen en ondersteuning, heldere bestuurlijke keuzes vragen over voorzieningenniveau. Bieden leerpunten uit Corona kansen voor besparingen
- Zorgaanbieders: blijven we binnen regionale afspraken m.b.t. zorgniveau of kiezen we eigen lijn. Afspraken met zorgaanbieders voorbereiden waar vertraging is opgelopen. Zorg mogelijk via gesloten contracten.
Leerpunten corona: Inspelen op factoren die geleid hebben tot een dalende vraag van zorg tijdens corona. Bekijken of corona meer leerpunten voor besparing heeft gebracht. Bijsturen o.b.v. uitkomsten uit evaluatie sociale teams m.b.t. toegang.
 

Financieel - Financieel verlies. Niet-financieel - Prestaties worden niet geleverd.

75%

-

100.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, moeten nieuwe regelingen snel worden uitgevoerd.

Er misbruik wordt gemaakt van nieuw ingestelde regelingen of er vinden onrechtmatige verstrekkingen (meer ad hoc, zonder toetsing vooraf) plaats waardoor onvoldoende verantwoording naar het Rijk.

Achteraf dienen de uitgekeerde gelden binnen de TOZO regeling rechtmatig verklaard te worden. Indien de accountant dit niet kan vaststellen kan het zijn dat de uitgekeerde gelden terugbetaald moeten worden. TOZO 3 brengt een versobering met zich mee en door betere controles wordt de kans dat het risico zich voordoet iets lager ingeschat.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.

10%

-

3.500.000

Extern - Financiële tekorten bij een culturele instelling.

Een regionaal opererende Culturele instelling om een éénmalige bijdrage vraagt.

Tijdig in gesprek gaan met de instelling.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.

50%

-

150.000

Verbonden Partijen
Welke risico's doen zich voor bij verbonden partijen? (Partijen waarin de gemeente participeert (aandeelhouderschap, een gemeenschappelijke regeling, etc) of sterk afhankelijk van is (enige uitvoeringsorganisatie, etc)

Extern - Het uitbreken van een pandemie, wordt een vaccin ontwikkeld.

Er extra uitgaven komen voor het faciliteren vaccinaties van de inwoners. Indirect de kosten voor het vaccineren.

Dit risico is een scenario waarbij wij verwachten dat de GGD hierin een duidelijkere rol heeft. Om die reden heeft het risico ook een vrij lage kans. Vooralsnog zien wij geen maatregelen die wij kunnen treffen om dit risico te voorkomen of te mitigeren.

Lobby richting VNG vanwege de verwachting dat kosten voor vaccinaties gedekt moeten gaan worden. VNG kan hier een nadrukkelijke rol in spelen.

Financieel - Er financiële tekorten ontstaan.

40%

-

100.000

Extern - Het uitbreken van een pandemie, moeten prioriteiten worden bijgesteld door verschillende partijen.

Er, door het opschuiven van taken en extra taken, extra inzet van VNOG/GGD en andere verbonden partijen wordt gegenereerd.

Vanuit het Rijk vindt compensatie plaats. Onzeker blijft nog de noodzakelijke maatregelen in de toekomst en of deze ook vergoed worden vanaf 2021.

Vanuit de doelstellingen beredeneren wat dit betekent voor de verbonden partij. Niet de verbonden partijen vanuit één kant bekijken.
Beleidsmedewerkers die accountanthouders rol hebben, wordt gevraagd om, eventueel waar toepasselijk met andere gemeenten/regio, een aantal vragen neer te leggen bij de verbonden partijen:
hoe verloopt de uitvoering van de werkzaamheden (conform de afspraken in de begroting) en welke invloed heeft corona hier eventueel op?
Hoe zijn de financiële ontwikkelingen? En hoe wordt hier zonodig op bijgestuurd?
 

Financieel - Overschrijding van budgetten.

40%

-

250.000