Naast de medewerkers en bestuurders die rechtstreeks betrokken zijn in de crisisorganisatie, vraagt de coronapandemie inzet van de gehele organisatie. De effecten en onzekerheden van de coronapandemie werden net als bij onze inwoners ook gevoeld bij onze medewerkers. Aanpassingen in de privé-werk balans, extra taken, oplopende werkdruk en zorgen over gezondheid hebben invloed op de inzetbaarheid. Direct vanaf het begin werkt het grootste deel van de organisatie digitaal en vanuit huis. Dit met uitzondering van het beheer van de buitenruimte en een kernbezetting op het gemeentehuis. Door het jaar heen zijn hierin verschillende ontwikkelingen geweest. Van strikte kernbezetting tijdens de eerste golf naar meer ruimte voor werken op kantoor tijdens de zomermaanden. Waar mogelijk werd ruimte geboden aan de persoonlijke situatie van medewerkers. Vanaf het moment dat de besmettingen opliepen, werd er weer gewerkt met een kernbezetting. De ondersteuning en informatie aan inwoners, ondernemers en verenigingen kreeg de hoogste prioriteit. Taken als het uitvoeren van verschillende regelingen, het beantwoorden van vragen over de maatregelen en het ondersteunen van het onderwijs bij noodopvang werden opgepakt. Dit zorgde voor een verschuiving in de prioritering van de organisatie. De prioriteit ligt bij taken die:

• nodig zijn voor het waarborgen van de veiligheid van inwoners;
• fundamenteel bijdragen aan de gezondheid en het welbevinden van de (kwetsbare) inwoners van Bronckhorst;
• behoren tot de gemeentelijke (wettelijke) kerntaken;
• wezenlijk kunnen bijdragen aan het voorkomen of verhelpen van de gevolgen van de coronacrisis;
• binnen de huidige situatie (digitaal werken, 1,5 meter) goed uitgevoerd zijn.

Inzet sociale teams

Onze belangrijkste taak als gemeente is de veiligheid van onze inwoners en de zorg voor kwetsbaren staat daarin voorop. De vijf fysieke locaties van de sociale teams moesten direct sluiten. Maar de ondersteuning is opgepakt met zo min mogelijk fysiek contact. Na de zomer werd merkbaar dat in specifieke situaties fysieke betrokkenheid van consulenten gewenst was. Hieraan is ruimte geboden waarbij het waarborgen van de veiligheid van inwoners en medewerkers voorop stond. De sociale teams hebben zich vanaf het begin actief ingezet om het contact met onze kwetsbare inwoners te behouden en ze te ondersteunen in deze vreemde tijd. Kwetsbare gezinnen die door de sluiting van het onderwijs geraakt werden, werd ondersteuning geboden. Samen met scholen werd de noodopvang georganiseerd en begeleide we kinderen naar de opvang waar thuisonderwijs niet wenselijk is. Aandacht werd gegeven aan inwoners die geraakt werden door de sluiting van dagbesteding of door het wegvallen van fysieke begeleiding. In samenwerking met een scala van initiatieven in de regio en in Bronckhorst boden we ondersteuning in deze sociale crisis. Zeker in de tweede helft van het jaar werd specifiek ingegaan op het onderdeel eenzaamheid en de psychische gezondheid van inwoners algemeen en specifiek die van de jongeren. Het perspectief werd gemist door de tweede golf en het uitblijven van mogelijkheden om elkaar fysiek te ontmoeten. De combinatiefunctionarissen samen met de jongerenwerker vervulden hierin de verbindende schakel tussen de jongeren, scholen, (sport)verenigingen en de gemeente en organiseerde en ondersteunden in digitale ontmoeting. De succesvolle escaperoom tijdens de kerstvakantie was hier een mooi voorbeeld van. 400 jongeren deden hieraan mee in 140 teams.

Ondersteuning maatschappelijke organisaties

Maatschappelijke organisaties als sportverengingen, dorpshuizen, zwembaden en galeries werden direct door de coronamaatregelen getroffen. Accommodaties moesten worden gesloten en trainingen en bijeenkomsten konden niet meer doorgaan. De combinatiefunctionarissen staan vanaf het begin deze organisaties te woord voor vragen en verbinden van ideeën over digitale mogelijkheden. De huurverplichtingen voor gebruikers van gemeentelijke accommodaties werd voor drie maanden kwijtgescholden. Voor de organisaties met een eigen accommodatie waren de financiële gevolgen direct voelbaar. De financiële compensatie vanuit het rijk en de provincie is ingezet voor ondersteuning van organisaties in acute problemen. Organisaties konden een aanvraag doen voor een compensatie van gederfde inkomsten. Het financiële beeld hiervan voor onze organisatie schetsen wij verderop in het hoofdstuk. We verwezen organisaties ook naar de mogelijkheid om aanvullende rijkscompensatiemiddelen aan te vragen, zoals TASO en TVS.

Ondersteuning ondernemers en ZZP’ers

Het coronavirus en de maatregelen om verspreiding te voorkomen raakte veel Bronckhorster ondernemers. Accountmanagers Economie ondersteunden hen waar mogelijk door vragen te beantwoorden en door te verwijzen naar of te wijzen op financiële regelingen. Specifieke sectoren als de horeca, contactberoepen, niet-essentiële winkels werden extra hard getroffen omdat ze dicht moesten. Deze ondernemers konden financiële ondersteuning aanvragen. De Tozo-regeling loopt via onze gemeente. Vanwege de lange duur van de coronapandemie zijn er in 2020 drie Tozo-regelingen geweest. Het ROZ voert de Tozo voor Bronckhorst uit. In totaal hebben 684 ondernemers gebruikt gemaakt van de Tozo-regelingen voor levensonderhoud en/of van de Tozo-regelingen krediet. De financiële consequenties van Tozo worden verderop in dit hoofdstuk inzichtelijk gemaakt.

Voor de zorgaanbieders gold dat zij tijdens de eerste lockdown extra of andere kosten maakten, terwijl verschillende vormen van zorg niet door konden gaan. Omwille van de continuïteit van de zorg werd in de periode van maart tot en met juli financiële zekerheid geboden aan de zorgaanbieders. Voor die periode hebben 47 zorgaanbieders een continuïteitsbijdrage ontvangen van ons als gemeente. De financiële consequenties hiervan brengen wij hieronder in beeld.

Toezicht en Handhaving

Met de uitbraak van het coronavirus en de regionale crisisopschaling naar GRIP 4 werd de inzet van toezicht en handhaving drastisch gewijzigd. Onaangekondigde huisbezoeken gingen alleen in hele specifieke gevallen door. De prioritering, zoals in het jaarprogramma was vastgelegd, werd herzien. De noodverordening was vanaf 16 maart van kracht. Alle lopende projecten verdwenen naar de achtergrond. Het handhaven van de noodverordening kreeg de hoogste prioriteit. De toezichthouders (ook van bouw) werden ingezet om alle kernen van de gemeente te controleren, maar vooral om zich zichtbaar en bereikbaar op te stellen voor inwoners en ondernemers. Ook in deze periode wordt het sociaal handhaven voortgezet. Er werd proactief contact gezocht met ondernemers en inwoners. Het team dacht mee over wat er wel kon in plaats van te focussen op wat er allemaal niet meer kon. Dit werd zeer gewaardeerd door ondernemers en inwoners. De periodieke wijzigingen van de noodverordening vroeg om snelle aanpassing en continue afstemming in de samenleving. Tot aan de tweede gedeeltelijke lockdown zijn er slechts enkele waarschuwingen uitgedeeld. Vanaf oktober werd er strenger gecontroleerd en minder waarschuwingen gegeven. Ditmaal werd er voornamelijk aandacht besteedt aan de kernen, supermarkten, hangjeugd, samenscholingen en tijdens de herfstvakantie specifiek de campings. Uiteindelijk is er een last onder dwangsom opgelegd bij een horecagelegenheid. Zij hielden zich niet aan het verbod om alcohol te schenken na 20.00 uur. De inzet van toezicht en handhaving tijdens oud en nieuw samen met de politie verliep soepel. Dit mede door de meldingsplicht voor het afsteken van carbid.